Tips van mantelzorgers voor mantelzorgers

Maak kennis met Loes, Rukiye en Eric. Als mantelzorger hebben ze de voorbije jaren heel wat drempels en hindernissen overwonnen. De ervaring die ze hierbij gaandeweg opgebouwd hebben delen ze graag.

Tip 1: Wees mild voor jezelf

Mensen hebben wel eens de neiging om steeds op zoek te gaan naar wat beter kan. Maar als mantelzorger heb je vaak niet alle touwtjes in handen. Geef jezelf dan geen kleinerende opmerkingen. Je bent geen superman of -vrouw. En dat is helemaal ok.

Rukiye: “Ik heb moeten leren om mild te zijn voor mezelf. Ik kan het niet allemaal alleen, en dat is normaal. Zorgen voor iemand is niet makkelijk. Het is best oké als je het eens niet weet, je kwaad bent of gewoon eens even helemaal niets doen. Geef jezelf wat ademruimte, je bedoelt het goed.”

Tip 2: Weet waaraan je begint en informeer je

Mantelzorg kan op verschillende levensdomeinen een impact hebben. Van bijkomende administratieve rompslomp en veranderende relaties tot fysieke gevolgen bij intense lichamelijke hulp.

Verschillende diensten en hulpbronnen staan klaar om je te ondersteunen en te helpen. Verken alle mogelijkheden om de zorg en alles wat er bij komt kijken, zo goed mogelijk te dragen of te verdelen.

Rukiye: “Ga een gesprek aan met je huisarts of de wijkverpleging. Ik ben ook heel goed geholpen door de Zorglijn van CM. Dat was mijn toegangspoort voor heel wat antwoorden op mijn zorgvragen. De zorglijnmedewerker gaf info en advies over de sociale tegemoetkomingen, vrijstellingen en verminderingen, financiële voordelen, het ontlenen of aankopen van hulpmiddelen, het organiseren van tijdelijke oppas … Afhankelijk van de zorgsituatie verwijst hij je ook door voor een persoonlijk contact met de maatschappelijk werker van jouw woonplaats.”

Eric :“Tracht een beetje ambtenarentaal te leren. We noemden dat in het begin ‘ambetantenarentaal’, want het leek alsof ik altijd de verkeerde vraag, aan de verkeerde persoon op het verkeerde moment stelde. Wanneer je leert hoe een ambtenaar een bepaald dossier moet behandelen, ontdek je ook de beste manier om jouw vragen te stellen en de informatie te krijgen die je nodig hebt.”

Tip 3: Maak goede afspraken

Wat kan je wel en wat niet? Goede afspraken met de persoon voor wie je zorgt, andere betrokken mantelzorgers en de thuiszorgdiensten vermijden misverstanden later. Je ontdekt er ook meer over in onze steekkaart.

Loes: “Openheid naar de persoon voor wie je zorgt is super belangrijk.
Dan weet hij of zij wat ze kunnen verwachten en wat niet. Dat kan om heel specifieke zaken gaan zoals bij fysieke hulp vertellen welke handelingen je gaat doen. Maar dat gaat ook over duidelijk communiceren over je limieten richting andere mantelzorgers, in mijn geval is dat mijn mama.   

Tip 4: Durf hulp vragen

Wordt de zorg je wat te veel of raak je overbelast? Vraag dan tijdig om hulp. Familie, vrienden en buren zijn vaak bereid je (tijdelijk) een paar praktische zaken uit handen te nemen. Bespreek problemen op tijd met je huisarts of thuishulp. En vergeet je werkgever niet. Ook daar is jouw situatie vaak bespreekbaar.

Loes: “Een vriendin en haar ouders helpen ons vaak. Wanneer mijn papa niet kan rijden brengen ze mij bijvoorbeeld naar het station, of komen me thuis oppikken.

Eric: “In het begin werkte ik nog voltijds, dus had ik heel veel hulp van mijn kinderen. Ze namen een stukje van het huishouden over wanneer mijn vrouw iets niet meer, of minder goed kon. Na een tijd ben ik met tijdskrediet deeltijds kunnen gaan werken, dus nam ik weer meer over. We hebben ook veel gehad aan thuisverpleging. Je moet echt leren praten en vragen stellen. Alleen dan vind je alle hulp die je nodig hebt.”

Rukiye: “Hulp vragen is niet makkelijk, maar als mantelzorger moet je dat doen. Zeker wanneer je mantelzorg combineert met een baan. Door met je werkgever transparant te zijn over je situatie, kunnen ze hier ook rekening mee houden.”

Tip 5: Zorg voor jezelf

Je kan maar goed voor iemand anders zorgen als je ook goed voor jezelf zorgt. Anders loert overbelasting al snel om de hoek. Leer daarom je grenzen herkennen en voorzie voldoende tijd om te ontspannen. Tijdens onze online cursus Zelfzorg voor Mantelzorgers leer je er alles over.

Rukiye: “Mantelzorger zijn vergt veel energie. Het is daarom geen overbodige luxe om af en toe wat tijd voor jezelf in te plannen. Sinds mijn zoon in een woonzorgcentrum verblijft, heb ik weer de kracht en energie om voor hem en voor mijn andere kinderen te zorgen. Het was een hele moeilijke keuze, maar als mantelzorger moet je goed voor jezelf zorgen.”

Loes: “Ik voel me al sinds jonge leeftijd erg verantwoordelijk voor mijn papa en dat kan soms zwaar doorwegen. Ik heb geleerd om naar mezelf te luisteren en alleen daar put ik al kracht uit. Het geeft je meer zelfvertrouwen.”

Eric: “In het begin nam ik weinig tijd voor mezelf. Maar nu snap ik dat ik een fysieke uitlaat nodig heb om er mentaal tegen te kunnen. Daarom ga ik graag fietsen of fitnessen. Sinds ik een cursus ‘Koken voor mannen’ volgde, heb ik ook mijn passie voor koken ontdekt. En daarnaast kweek ik druiven om wijn van te maken. Daar ben ik vele uurtjes mee bezig.”

“We nemen ook jaarlijks deel aan een groepsvakantie van Samana. De ‘Midweek mantelzorg in Ter Duinen’, aan de kust. Dankzij de hulp van de aanwezige verpleegsters die de zorg van mijn vrouw voor zich nemen, kan ik tijdens die week ook tot rust komen en even op een volledig ander ritme leven.”

Tip 6: Onderhoud sociale contacten

Als mantelzorger ben je vaak een luisterend oor voor de persoon voor wie je met veel liefde en inzet zorgt. Maar zelf moet je je verhaal uiteraard ook wel eens kwijt kunnen. Onderhoud en koester daarom je sociale contacten en je netwerk. Of zoek contact op met andere mantelzorgers. Mensen die hetzelfde meemaken begrijpen elkaar al met een half woord. Die verstandhouding, dat begrip en de emotionele steun die je bij elkaar vindt, heb je echt nodig.

Eric: “Ik heb veel hulp gehad aan de ontmoetingsmomenten voor mantelzorgers van Samana. Je kan er je mening verkondigen, vragen stellen aan lotgenoten, je hart luchten… Als we die niet hadden, zou onze moeilijkste periode nog veel moeilijker geweest zijn.”